Mark Cuban - cậu bé bán túi đựng rác thành tỷ phú

Hai lần bán công ty biến Cuban thành triệu rồi tỷ phú, 'cá mập' Mỹ khao khát làm giàu từ thuở bố không cho tiền mua giày.

Mark Cuban nói rằng ông đã luôn mơ ước giàu có. "Ưu tiên của tôi là giàu. Nếu giàu, tôi có thể nghỉ hưu sớm, sẽ dễ tìm bạn đời và lập gia đình hơn", tỷ phú 60 tuổi nói.

Sinh trưởng trong một gia đình thuộc tầng lớp lao động tại thành phố Pittsburgh, bang Pennsylvania, Mỹ, Cuban hiện thực hóa ước mơ giàu sang ở tuổi 32. Đó là năm 1990, khi ông bán công ty máy tính MicroSolutions được giá 6 triệu USD. Thể theo nguyện vọng, Cuban bấy giờ về hưu, du lịch thế giới.

Nhưng ông nhanh chóng nhớ guồng làm việc khi xưa nên đến năm 1995, lại sáng lập Broadcast.com. Trang web truyền phát audio và video này 4 năm sau đó được Yahoo mua với giá gần 6 tỷ USD, giúp Mark Cuban xưng danh tỷ phú lúc 41 tuổi.

Ngày nay, tỷ phú Mark Cuban là một trong 6 giám khảo uy quyền của Shark Tank Mỹ và trùm đầu tư đứng sau vô số mô hình kinh doanh và khởi nghiệp. Ông còn là chủ nhân nổi tiếng của đội bóng rổ nhà nghề Mỹ Mavericks (đến từ Dallas, bang Texas).

Mark Cuban hiện sở hữu gia tài 3,9 tỷ USD. Ảnh: BBC.

Mark Cuban lý giải thành công trong cuộc sống và kinh doanh bằng hai điều: chăm chỉ và chăm chỉ một cách có chiến lược.

"Ai chẳng có chí chiến thắng", tỷ phú nói. "Nhưng chỉ những người có ý chí chuẩn bị mới làm nên chuyện". 

Cuban biết kinh doanh từ năm 12 tuổi. Cậu bé Cuban ngày ấy chỉ muốn xin tiền bố mua một đôi giày bóng rổ, nhưng ông bố, trong lúc đánh bài và uống rượu với hội bạn, nói: "Nếu muốn giày mới, hãy kiếm một công việc rồi con có thể mua thứ gì muốn". Cuban đã nghĩ: "Bố, con mới 12 tuổi, kiếm đâu ra việc mà làm?".

Cuban kể với Bloomberg rằng sau đó một người trong đám bạn rượu của bố đưa cho ông một lô túi đựng rác, bảo đem bán. Cậu bé mê giày phải đi gõ cửa từng nhà, cứ mỗi hộp 100 túi rác bán hết lãi được 3 USD. Đam mê kiếm tiền kể từ đó không ngừng sôi sục trong Mark Cuban.

Lên đại học, Cuban miệt mài điều hành một quầy bar, tổ chức các lớp dạy nhảy disco và tiếp thị tiệc. Bài học ông sớm nhận ra là "khiến khách hàng hài lòng sẽ dẫn đến kết quả mỹ mãn" và "muốn làm chủ phải chấp nhận làm cả núi việc, để đổi lấy phần thưởng hậu hĩnh".

Bộ 6 giám khảo quyền lực của Shark Tank Mỹ. Ảnh: Patrick Ecclesine.

Tốt nghiệp cử nhân quản trị năm 1981, Cuban chuyển đến sống ở Dallas, bang Texas, và mới đầu làm công việc bartender. Sau đó, ông đầu quân nhân viên kinh doanh cho một hãng phần mềm. Chưa đầy một năm, Cuban bị đuổi, vì công ty cử đi đàm phán mở cửa hàng nhưng ông tính chuyện làm ăn riêng với khách.

Mất việc buộc Cuban khởi nghiệp ở tuổi 25. Vài tháng sau khi bị sa thải, ông mở MicroSolutions và điều hành công ty này tăng trưởng trong 7 năm trước khi bán lại với giá hàng triệu USD. Thành công đến tương tự với mô hình Broadcast.com những năm về sau.

Bán website trên cho Yahoo năm 1999, Mark Cuban lập tức rời bỏ nó và tự thưởng một phi cơ riêng 40 triệu USD. Một năm sau, ông mua CLB Mavericks giá 280 triệu USD.

Trong khi đó, Broadcast.com tan tành khi về tay Yahoo, phải âm thầm đóng cửa năm 2002.

Mark Cuban bên vợ, Tiffany Stewart, và các con. Ảnh: Shutterstock.

Dưới thời ông chủ Mark Cuban, đội bóng Mavericks vô địch NBA (giải bóng rổ nhà nghề Mỹ) năm 2011. Ông đưa CLB đến chỗ đạt doanh số 233 triệu USD hàng năm và được Forbes định giá gần 2 tỷ USD - giàu thứ 9 trong 30 đội của NBA.

Cuban có sáng kiến đưa vào nhóm nhảy hip hop Mavs ManiAACs để giải trí cho fan trước và trong các trận đấu từ năm 2002. Các màn nhảy của nhóm này trở thành món ăn tinh thần với người xem Mavericks.

Cuban nói: "Trước khi tôi mua Mavericks, các đội NBA nghĩ rằng họ chỉ đang chơi bóng. Còn tôi coi đây là việc kinh doanh trải nghiệm. Người hâm mộ đến sân để được vui và có trải nghiệm mới lạ".

Góc nhìn kinh doanh và nhóm nhảy "mua vui" của Mark Cuban chọc giận nhiều người hâm mộ thể thao kiểu truyền thống, nhưng vị tỷ phú luôn chứng minh ông là người thành công trong việc đón nhận mạo hiểm.

Ngoài đội bóng rổ, Cuban là đồng sở hữu tập đoàn truyền thông 2929 Entertainment, và chủ tịch truyền hình cáp và vệ tinh AXS của Mỹ. Ông đồng thời là tác giả sách dạy làm giàu bán chạy.

Nhìn lại chặng đường cũ, Cuban cho biết hình mẫu truyền cảm hứng cho mình là Ted Turner, nhà sáng lập kênh truyền hình CNN. "Turner làm theo cách riêng, không quan tâm những lời gièm pha", Cuban nhìn nhận. "Ông ấy làm đến nơi, chơi đến chốn. Tôi ngưỡng mộ những phẩm chất đó".

Ông bố ba con Mark Cuban dành lời khuyên cho người trẻ muốn mở công ty riêng là tập trung cho thứ gì khiến họ hứng thú. Ngoài bí quyết là sự chuẩn bị, vị tỷ phú nổi tiếng với câu nói: "Không cần biết thất bại bao nhiêu lần, chỉ cần một lần bạn thành công là đủ".